top of page

සාජහන් විසින් ඉදිකරන ලද ලෝක පුදුම හතෙන් එකක් බවට පත් වූ ටාජ් මහල් හෙවත් මුම්ටාෂ් ගේ කිරි ගරුඬ සොහොන..

සාජහන් විසින් ඉදිකරන ලද ලෝක පුදුම හතෙන් එකක් බවට පත් වූ ටාජ් මහල් හෙවත් මුම්ටාෂ් ගේ කිරි ගරුඬ සොහොන..


ඉන්දියාවට බට පළමු දිනය දිල්ලියේ සිට අග්‍රා හරහා ගොස් දෙවැනි දින සංකස්ස පුරය වන්දනා කරන්නට යොදා ගත් බැවින් පළමු දිනයේ දී ම අග්‍රා පසු කර යන්නට සිදු විය.


එහෙයින් මුළු ලෝකයා තුළ ම කථා බහකට ලක් වූ ප්‍රේම වෘත්තාන්තයක් බවට වූ සාජහන් ගේ විශ්ව කර්මයක් බඳු ටාජ් මහල නැරඹීමට අමතක නො කළෙමි.


ටාජ් මහල වටා ගෙතුණු කවි කථාන්දර රැසක් මැද ටාජ් මහල නැරඹීමෙන් පසුව මා හට තේරුම් ගැනීමට හැකි වූයේ සාජහන් ගේ හද පතුලෙන් නැග ආ ප්‍රේමයේ සහ එහි විරහ වේදනාවේ මිම්ම පමණි.


අවුරුදු 22ක් පුරාවට කම්කරුවන් 16,000 ක් ද, තාක්ෂණික සහ විශේෂඥ ශිල්පීන් 4000ක් ද සමඟ ඉදි කළ මුම්ටාෂ් ගේ කිරි ගරුඬ සොහොන ලෝක පුදුම හතෙන් එකක් බවට පත් කිරීමට තරම් සාජහන්, මුම්ටාෂ් කෙරෙහි බැඳ තිබූ ආලය බලවත් එකක් වී තිබේ.


ක්‍රි.ව 1605 දී රාජ්‍යයත්වයට පත් වූ සාජහන් ගේ පියා වන ජහන්ගීර් 1627 දක්වා වසර 22ක් රාජ්‍යය පාලනය කළ අතර සාජහන් ගේ රාජ්‍යය කාලය ක්‍රි.ව 1627 සිට 1658 දක්වා වසර 31ක් වී තිබේ.


එයින් වසර 22ක් ම ඔහු ටාජ් මහල සෑදීම වෙනුවෙන් වෙන් කර ඇත.


ස්වකීය 14 වෙනි දරුවාට ජීවය ලබා දීමට යන අතරතුර සාජහන් ගේ ⁣පෙම්බර බිරිඳ වූ මුම්ටාෂ් ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇත්තේ ක්‍රි.ව 1631 ක් වූ ජූනි මස 17 වැනි දින ය.


කුඩා කළ පටන් ආදරයෙන් බැඳී සිටි දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙක් වෙන් වීම සාජහන්ට දරා ගත නොහැකි වී තිබේ.


මුම්ටාෂ් වෙත සාජහන් දී තිබූ පොරොන්දු තුනක් විය. ඇය මේ පොරොන්දු තුන ගෙන ඇති බව ද කිය වේ.


01. මුම්ටාෂ් ගේ මරණයෙන් පසු නැවත විවාහ නොවීම,

02. දරුවන්ගේ යුතුකම් සිදු කිරීම,

03. මුළු ලෝකයාට ම දකින කළ දේවියව සිහි වන නිර්මාණයක් ඉදි කිරීම,


මුම්ටාෂ් ලබා ගත් ඒ පොරාන්දු තුන විය.


මේ තුන් වැනි පොරොන්දුව අනුව යමින් යමුනා නදී තීරයේ ඉදි කළ මේ මුම්ටාෂ් දේවියගේ කිරි ගරුඬ සොහොන සැබවින් ම ලෝක පුදුම වලින් එකක් වීම අදහාගත නො හැක්කක් නම් නොවේ.


ටාජ් මහල අඩි 15ක් 20ක් පමණ උස හරි හතරැස් වේදිකාවක නිර්මාණය කොට තිබේ. ලෝකයේ ඇති විවිධ විච්චූරණ අරමුණු අතර මාගේ චක්ෂු ප්‍රසාදයට ස්පර්ශ වූ මනස්කාන්ත ම දර්ශන වලන් එකක් බවට ටාජ් මහල අදින් පසුව පත් වේ.


ප්‍රධාන වාහල්කඩයෙන් ඇතුල් වන විට දිස්වන ඒ මනස්කාන්ත දර්ශනය සඳ මෝදූ වී ඇති විට දී ගිනිගත් සෙයකින් දිස්වන අතර, සුර්‍යා උදාවන විට, මෝදු වන විට, බැස යන විට විවිධ වර්ණ වලට පෙරළෙන්නේ මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ ප්‍රතාපවත් රජෙක් වූ සාජහන් ගේ කලා හැකියාව මනා ලෙස විහිදාලමින් ය.


ටාජ් මහල දෙස බලන විට පෙනෙන විවිධ වර්ණ පිරි මල්, කොළ සහ මෝස්තර විලාසිතාවන් වැනි දෑ එම ටාජ් මහලේ තීන්තවලින් පිරියම් කළ චිත්‍ර නොවෙති.


ඒවා විවිධ රටවලින්, විවිධ තැන් වලින් ගෙන් වූ විවිධ වටිනාකම් ඇති මාබල් වර්ග ගණනාවක් ඔබ්බවා සිදු කර ඇති විචිත්‍ර හස්ත නිර්මාණ ම වේ.


එවැන් මලක් වැනි නිර්මාණයක් අසලට ගොස් විදුලි පන්දමක් එල්ල කොට බැලුවහොත්, ඒවා ඒ ඒ මාබල් වලට අයිති වර්ණයෙන් දිලිසී පෙනෙන්ට පටන් ගන්නේ ඇතුලෙන් ගිනි ජාලාවක් දැල් වූවා සේ ය.


ටාජ් මහල තනා ඇති වේදිකාවේ සතර කොන මෝගල් සම්ප්‍රදාය පිළිබිඹු කරන කුළුණු සතරක් දක්නට ලැබේ. ටාජ් මහලට අපූරු පෙනුමක් ලබා දෙන එම කුළුණු සතර තනි කෙලින් තනා නැත.


එහි අංශක ගණනක වක් කිරීමක් සිදු කොට ඇත්තේ, හදීසි භූමිකම්පාවක දී එම කුළුණු ඇද ගෙන වැටුණ හොත්, එය ටාජ් මහල වෙත ඇද ගෙන නො වැටී එළියට ඇද ගෙන වැටීම පිණිස ය. නමුත් එය පියවි ඇසට දැකගැනීමට නො හැකි වන අයුරින් නිර්මාණය කර තිබේ.


ටාජ් මහලේ හරි මැද නූලක් එල්ලුව හොත්, එය කෙලින්ම මුම්ටාෂ් ගේ සොහොන මධ්‍යයට එල්ල වී ඇත. එනම්, එම දේවියගේ සොහොන ටාජ් මහ⁣ළේ මධ්‍යම ලක්ෂය කොට මෙම විශ්ව කර්ම නිර්මාණය ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පීන් විසින් සිදු කොට ඇත්තේ ය.


අඩි විස්සක පමණ වේදිකාවේ අඩි 18ක් පමණ අභ්‍යන්තරයේ දේවිය ගේ නියම සොහොන් කොත සකස් කොට තිබේ.


ටාජ් මහළට ඇතුල් වන තැන ම පොළව යටට සකස් කළ පඩි පෙළක් දක්නට ඇත. එය දිගේ දේවියගේ නියම සොහොන ආසන්නයට අදත් යා හැකි වූවත්, ඔක්සිජන් වල මදි කම සහ වෙනත් හේතු කීපයක් නිසා දැන් වන විට එය වෙත සෘජුව ම යෑම හෙවත් පොදු ජන ප්‍රදර්ශනය සම්පූර්ණයෙන් වළක්වා ඇත.


ඒ වෙනුවට ඒ ස්ථානයෙන් ම සොහොනේ ආකෘතියක් වේදිකාව උසින් නිර්මාණය කොට ඇති අතර එයත් ටාජ් මහළේ මධ්‍ය ලක්ෂය කෙරෙහි මධ්‍යගත වන ආකාරයෙන් ම ඒ ප්‍රමාණවලින් ම සකස් කොට ඇත.


සොහොන වටා ම ඇති රන් සිවි ගෙය කලා ශිල්පීන් ගේ දක්ෂතාවය සහ නිපුණත්වය තවත් මැනවින් පිළිබිඹු කර ඇත.

විදුලිය, යන්ත්‍ර සුත්‍ර නොමැති කාලයක සිදු කර ඇති මේ නිර්මාණය අදටත් දකින විට පුදුමය දනවන නිර්මාණයක් බවට පත් වී තිබෙන අතර පයට පෑගෙන කිරි ගරුඬ නිර්මාණයේ ස්පර්ශය සහ දෑසට පෙනෙන දර්ශනය හරි අපූරු අත්දැකීමක් බව නම් කිව යුතුව ම තිබේ.


ආරාබි භාෂාවෙන් අක්ෂර කිහිපයක් මෙම ගොඩනැගිල්ලේ පහළ සිට ඉහළට සටහන් කර ඇත. ඒවා ද ඉහළට යන විට කියවීම අපහසු නො වන සේ, පහත සිට ක්‍රමයෙන් අක්ෂරයන් ගේ ප්‍රමාණය ලොකු කරමින් ලියා ඇති බැවින් කියවීමේ දී කිසිදු අපහසුවක් නො මැතිව එක ම ප්‍රමාණයෙන් කියවා ගැනීමට හැකි වන පරිදි ලියා ඇත.


යමුනා ගං තීරයේ සිදු කර ඇති අඩි 243ක් උස වූ මේ නිර්මාණය සාජහන් ජීවත් ව සිටි අවධියේ දී තමන් සහ දේවිය ජීවත් වූ කාශ් මන්දිරයේ සී මැදුරු කවුළුවට මැනවින් දර්ශනය වන සේ නිර්මාණය කොට තිබීමත් මෙහි ඇති විශේෂත්වයකි.


තමන් ගේ සොහොන තැන්පත් කරන සමාධිය ද යමුනා ගං තීරයෙන් එහා පැත්තේ නිර්මාණය කොට, දේවියගේ සොහොනට ම ගුවන් පාලමක් දමා ගැනීමට සාජහන් කැමැත්තෙන් පසූ වූව ද, එහි ආරම්භයෙන් පමණක් සීමා වන්නට සාජහන්ට සිදු වූ⁣ යේ තමන් ගේ පුතෙක් වූ ⁣ඖරන්ෂීබ් ගේ අතින් හේතූ කීපයක් නිසා වසර 14ක් සිර ගත වන්නට වූ නිසා ය.


පිය රජතුමා වෙනත් පුතෙකුට රාජ්‍යය පවරනු ඇතැයි යන බිය මෙන් ම තම පියාණන් Black Taj Mahal යන මේ නිර්මාණයත් කළ හොත් තමන් රජ වූ විට තමන් සතුව කිසිම සම්පතක් නො වනු ඇතැයි යනුවෙන් කුමරුට ආ සිතිවිල්ල ද එයට දායක වන්නට ඇත.


මෙලෙස සාජහන් ගේ රාජ්‍යය කාලය ක්‍රි.ව 1658 දී පුතෙකු වන ඖරන්ෂීබ් විසින් බලහත්කාරයෙන් ගනු ලැබූවෙන් අවසන් විය.


පුතු වසර 48ක් පුරාවට රාජ්‍යය පාලනය කළත් ඔහු ගේ අන්තවාදී ආගම් විරෝධී මාවත නිසා මෝගල් අධිරාජ්‍යයේ බිඳ වැටීම එතැන් පටන් ආරම්භ වූ අතර ක්‍රි.ව 1526 දී බාබර් රජුගෙන් ආරම්භ ව වර්ෂ 331ක් පුරා පැවති ව, ක්‍රි.ව 1857 දී එම මෝගල් රාජ වංශය අවසන් විය.


සාජහන් ගේ පුතු වූ ඖරන්ෂීබ් ගෙන් පසුව රජවන්නට හැකි වූයේ තවත් රජවරු නව දෙනෙකුට පමණි. අවසන් පාලකයා වූයේ දෙවැනි බහදුර්ෂා රජු ය.


මේ මෝගල් රාජ්‍යය වංශ ඉතිහාසය දෙස බැලූ විට සාජහන් වෙත ලැබී තිබූ මේ කලා හැකියාව, ගෘහ නිර්මාණශීලි බව ඔහුට පරම්පරාවෙන් උරුම වූ එකක් බව දැක ගත හැකි ය.


සාජහන් ගේ සීයා වූ අක්බාර් රජු මේ මෝගල් ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට දායක වූ පළමුවැනි දායකයා ලෙස වර්ථමාන ඉන්දියාව දෙස මැනවින් බැලූ කල කියවාගත හැකි ය.


වසර නවයක් පුරාවට ඉදි කළ අග්‍රා බලකොටුව මෙන් ම දිල්ලි, අලහබාද්, ෆත්හූර්, සික්රි යන ස්ථානයන් වල ද ඉතා උසස් ලෙස ඉදිකිරීම් ඇත්තේ ය.


මෙසපොතේමියාවෙන් ආරම්භ වී පර්සියාවෙන් සංවර්ධනය වූ දිල්ලි සුල්තාන් වාස්තු විද්‍යාව ද, හින්දු කුමාරියක් විවාහ කරගත් නිසා හින්දු සම්ප්‍රදායන් ද, තමන් මුස්ලිම් බැවින් ඒ සම්ප්‍රදායන් ද අක්බාර් ගේ ඉදිකිරීම් වලට දායක වී ඇත.


අක්බාර් ගේ පුතු වූ ජහන්ගීර් ද තමන් ගේ පියා වෙනුවෙන් ඉදි කළ සිකන්දර් සමාධිය, දේවිය ගේ පියා වෙනුවෙන් ඉදිකළ ඉතිමාද්-උද්-දෞලා සමාධිය, ජහන්ගීරිමහල් ගොඩනැගිල්ල, මොතිමස්ජිද් පල්ලිය වැනි නිර්මාණ සාජහන්ට පුංචි කළ පටන් මේ නිර්මාණයට ආභාෂයක් වන්නට ඇත.


ජහන්ගීර් ගේ පුතු සාජහන් වූ අතර සාජහන් විසින් ඉදිකළ ටාජ් මහල් පමණක් නොව, කිරිගරුඬයෙන් භාරතයේ ඇති විශාලතම පල්ලිය වන බාස්මහල්, මෝති මස්ජීඩ්, ජමා මස්ජීඩ් මෙන් ම දිවාන්-ඉ-ආම් යන ප්‍රේමණීය ස්මාරකය වැනි බොහෝ විශිෂ්ඨ නිර්මාණයන් අදත් ඉන්දියාව පුරා ලෝකයා ගෙන් පැසසුම් ලබයි.


සාජහන් රජු ගේ රාජ්‍යය සමය පාද්ශා නාම සහ සාජහන් නාම යන ප්‍රධාන මූලාශ්‍ර දෙකෙන් අධ්‍යනය කළ හැකි ය.


ඉන්දියාව ගැන සහ ඉන්දියාවේ මිනිසුන් ගැනත්, ලංකාවේ අපි ගැනත් කිව යුතු දහසක් දේ මේ එක් දිනක් තුළ මා දුටුවත්, සෙසු කාරණා පසුව කියන්නට කල් ගෙන සාජහන් ගැන වචනයක් ලියන්නට මේ අවකාශය ගන්නෙමි.


සාජහන් මුම්ටාෂ් ගැන තිබූ ආදරය, මේ මුළු ටාජ් මහලෙන් ම පිළිබිඹු වන අතර, දේවිය ගේ වෙන්වීමෙන් ඔහුට ලැබුණු විරහ වේදනාවත් මේ ටාජ් මහලේ සෑම තැනක ම පිළිබිඹු වී තිබේ.


ටාජ් මහලට ආදරවන්තයන් ගේ සංකේතයක් යැයි විරුදාවලි දී ලෝකයා එය නරඹන්නට ගියත්, එය සාජහන් ⁣ගේ ආදරයේ තරම පෙන්වන සංකේතයක් මිස, ලෝකයා ගේ ආදරය ගැන කතා කරන්නට ඉදි කළ නිර්මාණයක් නො වන බව මගේ හැඟීමයි.


මෙලෙස ලොවක් පුදුම කරවන නිර්මාණයක් කල සාජහන් ද තමන් ගේ මරණයෙන් පසුව මුම්ටාෂ් ගේ සොහොනට පසෙකින් තමන් ගේ පුතු වූ ඖරන්ෂීබ් ගේ අතින් මිහිදන් වූ අතර, දැන් ටාජ් මහල මුම්ටාෂ් ගේ පමණක් නොව, සාජහන් ගේ ද සොහොන් කොත බවට පත් වී තිබේ.


මෙලෙස ස්වකීය ආදර කථාවේ ද, ජීවිත කථාවේ ද අවසානය මෙලොව ලොව පුදුමයන් හත අතර එකක් වූ ටාජ් මහලේ මිහිදන් කරන්නට සාජහන් ගේ කලා හැකියාවට අවකාශය ලැබී ඇත්තේ ය.


දැන් ටාජ් මහල බලන සෑම දෙනෙක් හට ම මුම්ටාෂ් දේවිය සිහිපත් වන අතර, දේවිය ගැන ඉතිහාසය මෙන් ම ජීවිත කථාව ද කථා බහට පත් කරන අතර එයින් සාජහන් දේවිය ගේ තුන්වැනි පොරොන්දුව මැනවින් ඉටු කර දීමට සාජහන් සමත් වී තිබෙන බව නම් කිව යුතු ම ය.


 Author: Ven. Kirulapana Dhammawijaya Thero

Date: 02.01.2024

bottom of page