සත්‍යයට වඩා සමාජ මතයට පළමු තැන දී වෙනස්වන අඥාන ලෝකය සහ එසේ වෙනස් නොවන බුද්ධ ශ්‍රාවකයා..

මෙය තරමක් විස්තර කළ යුතු මාතෘකාවකි.

මා මෙය ලියන්නට ගත් හේතුවක් ද ඇත.

ඒ සත්‍යය සත්‍යය ලෙස දැකිය නො හැකි හීන පෞර්ෂයකින් යුත් සමාජයක් බිහි වනු බලන් සිටීම සත්‍යය දන්නා සත්‍යයට ගරු කරන උතුමන් විසින් කිසිසේත් ම නො කළ යුත්තක් බැවිනි.

යමෙකු සත්‍යය දැන දැන ම නිහඬ ව සිටී නම් ඒ ඔවුන් ගේ පෞර්ෂත්වයේ ම අඩුවක් බව පුද්ගලික ව සිතමි.. එකරුණ සංවාදයට විවෘතය.

නමුත් විනය පිටකය පුරාවට ම ඇති කරුණු වලින් එය එලෙස බව උකහා දැක්විය හැකි ය. විශේෂයෙන් ම භික්ෂුණි විනය පිටකය දෙස බැලූ කල වරද දැක සැඟවූ අය ද වැරදි කාරයන් ම ගණයට යොදා ඇති බව ඇතැම් තැන්වල මා දැක ඇත්තෙමි.. එනිසා එක් අතකට එහි ඇති සංවාදයක් ද නැත.

මෙයට බුද්ධ කාලීන සංඝ සමාජයේ පටන් ම නොයෙකුත් උපහැරණ දැක්විය හැකි වූවත් උක්ත මාතෘකාවෙන් ලිපිය පිට යනු නැවතීම සඳහා එයට මෙය අවස්ථාවක් කර නො ගන්නෙමි.

සත්‍යයට වඩා සමාජ මතයට පළමු තැන දෙන සමාජයක් අපට ඇත්තේ ද ? විමසා බලමු.

බුදු සසුනේ ලොකු කුඩා සෑම කෙනෙක්ට ම මතක ඇති අපූරු මහ රහතන් වහන්සේ නමක් ලොව සිටියහ.. ඒ අප ගෞතම බුදු සසුනේ පළමු ව සෝවාන් භාවයට පත් වූ අපූර්වත ම මනුෂ්‍ය රත්නයක් වන ⁣අඤ්ඤා කොණ්ඩඤ්ඤ මහ රහතන් වහන්සේ ය.

උන්වහන්සේ ගේ ජීවිත කථාව මේ කී මාතෘකාව ගැන කථා කිරීමට පාදක කර ගැනීම අන් කවරක⁣ටත් වඩා වටින බව සිතමි.

උන්වහන්සේ ගිහි කල තමන් වේදය හැදෑරූ දක්ෂ තාපසයෙක් බවට පත්ව ස්වකීය 16 වන වියේදී ම, එවකට ඉපදුණු සිද්ධාර්ථ මහ බෝසතුන් දැක අනික් ජ්‍යෙෂ්ඨ තවුසන් ගේ සියලු මතයන් වලට පසු ව වූවත් ඔවුන් ගේ වැනෙන මතය මත නැග එය උගුලා දමමින් "සිද්ධාර්ථ ඒකාන්තයන් බුදු වන බවත් ඔහුට ඇති ගිහි ගෙයි වැසීමක් නැති බවත්" එක එල්ලේ ම ප්‍රකාශ කළ හ.

ස්වකීය පුතු සක්විත්තෙකු වන බව අසනු ප්‍රිය පියරජතුමන් ගේ මෙන් ම මාළිගාවේ දහසකුත් දෙනා අතර මෙන් ම ජ්‍යෙෂ්ඨ යැයි සම්මත වූ වැඩිමහල් අනාවැකි කරුවන් අතර ද ඔවුන් ගේ මතය පාගා දමා එතරම් සෘජු ප්‍රකාශක් කිරීමට තරම් කොණ්ඩඤ්ඤ තවුසාණන් සතු ව තිබූ ⁣පුරුෂ ශක්තිය කොපමණක්දැයි සිතීමටත් කලක් ගත යුතු ව ඇත.

ඒ විශ්වාසය මත ම එම තවුසාණන් අප මහා බෝසතුන් දුෂ්කර ක්‍රියා කරන සමයේ ද ළඟින් සිට සය අවුරුද්දක් පුරාවට ම උපකාර කලේ ද ඒ විශ්වාසය මත ම පදනම්ව ම බවට අටුවා ටීකා ලිවීමට අවශ්‍ය නැතැයි සිතමි.

නමුත් අප මහා බෝසතුන් කිසිදාක පාරමී පුරන බෝධිසත්ව අවධියේවත් සමාජ මතයට ඉඩ දී සත්‍යය හැරදා නැත.. ප්‍රබල වූ චිත්ත ශක්තිය කොපමණක්දැයි විවරණ ලබා දුන් බුදුරජාණන් වහන්සේගෙන් වත් පිරිය යුතු පාරමී කවරේදැයි නො විමසා තමන් විසින් ම තනියම අධිෂ්ඨාන කළ බව කියවෙයි.. ඇතැමෙක්ට එය හිතුවක්කාරකමක් ලෙස ද නිසැකව ම දැනෙනු ඇත.

කෙසේ වෙතත් බෝසතුන් මධ්‍යම ප්‍රතිපදාවට අනුගත වීමත් සමග ම එකල බැසගෙන තිබූ ප්‍රබල ම සමාජ මතයක් වූ දුෂ්කර ක්‍රියාවෙන් ම ලද යුතු සම්බෝධිය සිද්ධාර්ථට මධ්‍යම ප්‍රතිපදාව අනුගමනය කිරීමෙන් නො ලද හැක්කක් බව තමන්ගේ අනාවැකිය ගැන තිබූ විශ්වාසයද, ලැබුණු පරිණත භාවයත් සමග සත්‍යය දැන දැන ම වූවත්, සමාජ මතයෙන් එළියට ඒමට තිබූ බියගුලු බව හේතුවෙන් එදා කොණ්ඩඤ්ඤ තවුසා ද බෝසතුන් හැර ගිය බව ද අපි දනිමු.

නමුත් ඔහු ගේ සිත සත්‍යය දනී.. ඒ බව මනා ව පසක් වන්නේ දම්සක් පැවතුම් සූත්‍ර දේශනාව දෙස බැලීමේ දී ය.. අනිකුත් තවුසන් ගේ අවධානය එදා භාග්‍යවත් සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ ගේ දේශනාවට යොමු නො වන්නට ඇත්තේ අවිශ්වාසයක් ඔවුන් ගේ සිත තුළ තිබූ නිසා විය යුතු ය.

නමුත් කොණ්ඩඤ්ඤ තවුසා සිද්ධාර්ථ බුදුරජාණන් වහන්සේට පූර්ණ අවධානය යොමු කර ඇත.. ඒ ඔහු ගේ අර සිත තුළ තිබූ සත්‍යය දන්නා බව වීම නිසා බව මා එහි අභ්‍යන්තරය විමසා බලන කල සිතා ඇත්⁣තෙමි.

මෙයින් ඉහත කී කරුණ පැහැදිලි ය.

මිනිසුන් බොහෝ විට සත්‍යයට වඩා පවතින සමාජ මතයෙන් මිදීමට කල්පනා කරන, බිය වන අය බවට පත්ව ඇත.

අදටත් නැකත් බැලීම, අණවිණ කැපීම, ඇස්වහ පිච්චීම, මොට්ටු තැබීම, සමහර දිනවල නො කර සිටින අවමගුල් වැනි දෑ ඊට වුවමනාවටත් වඩා සාක්ෂි ය.

මරණසතිය වැඩීමට බිය වෙති. ඔවුන් එය වඩා මැරෙයි යැයි සිතති.

නමුත් සත්‍යය දුටුවෝ කිසිදාක ලෝකයේ පවතින මතයේ පල් වූවෝ නොවෙති.

දෘෂ්ඨි බිඳ⁣ හෙලමින් ම දම්සක පවත්වා අනන්ත දෘෂ්ඨි නැවත කැටි කොට සත්‍යය එයින් වෙන් කොට භාග්‍යවත් බුදුරදුන් විසින් ලොවට එක එල්ලේ ම දේශනා කර ඇත්තේ ද එබැවිනි.. ඒ බව භාරතීය ඉතිහාසය දෙස බැලීමේ දී මනා ව පෙනෙන්නට ඇත.

ඉදින් යම් හෙයකින් මා එම සත්‍යය දකින්නෙක් නම් මුළු ලෝකයාට ම මා මෙය කියන්නට තැත් කරමි.

එසේ කියන විට ඔවුන් මාව හැර දමා වෙනත් පැත්තක් ගන්නේ නම් ඔබ විශ්වාස කරන්න.. මා වැන්නෙකුට එය පමණ කළ නො හැකි ලාභයක් ය.. බොරුවේ රාමුවෙන් එළියට නො එන ලෝකයා සමග කරන බොරුකාර ගනුදෙනුවට වඩා තනියම ගෙවන ඒ තනිකම විවිධ ආත්මයන් වල තනි මතයෙන් ජීවිතය දිනපු බෝසතුන්ට මෙන් ම මට ද සනීපයකි.

සත්‍යවාදීව ම මෙය මට ඇති අපූරු අත්දැකීමකි.. ඇතැම් විට සමාජ දැනුමින් පරිණත බවටත්, කාලය හරහා වයසක බවටත් පත් ව සිටින අය මාගේ ඇතැම් එවැනි ක්‍රියාකාරකමක් දැක "මුරණ්ඩුකමනෙ.. තරුණකමනෙ" යැයි මට ද නිතර කියති.

එවිට මා ඔවුන් ගේ ඒ අනාථ වූ පරිණත බවට, අසරණ වූ වැඩිහිටි බවට අනුකම්පා කරමින් කරුණු කීමට නො⁣ ගොස් නිහඬ වෙමි.

නමුත් කිසි විටකත් මා මාගේ සත්‍යය වටහා දීමේ ප්‍රයන්තයෙන් මිදෙන්නෙක් නො වෙමි.. එසේ බොරුකාර ලෝකයට බියෙන් සත්‍ය වසන්නෙක් වන්නේ නම්, නිහඬ වන්නේ නම් මගෙන් ඇති ඵලය කුමක් ද ? මා අනිත් අය වගේ ම ලැබූ නම රැක ගන්න, ලාභයන් ඉතිරි කර ගන්න මුණිවත රකින්නෙක් වනු ඇතිනෙ.

හදවත කෑලි කරන් කපාගෙන බීම මට එතරම් ලොකු දෙයක් නො වෙයි.. නමුත් සත්‍යයට පිටුපා සිටීම නම් මා මිය ගිය මළකඳක් සේ දැනීමකි.

එනිසා දිවි ඇති තෙක් එසේ නො කරම්.. දිවි ඇති තෙක් නො කරමිමයි.

එනිසා එවැනි අන්ධ, අනාථ අසරණයන් ගේ අවවාද තමන් ගාව ම තියන් සිටින තාක් ඔවුන් මට වැඳ පුදාගෙන ගෞරව කරනු ඇත.

නමුත් කියන්නට ආ දාට නම් "භික්ෂුන් වහන්සේලා FB එද්දි සිහියෙන් එන්න ඕන වැනි" අනාථ වදන් ඔවුන්ගෙන් පිටවෙනු ඇත.

කළ යුත්ත කොට හිතට දැනෙන සනීපය නිසා ලැබෙන පුංචි ම විවේකයත් සසුන වෙනුවෙන් ම යෙදවීම මා අදත් කරන්නකි.. මතුවටත් කරන්නකි.. අසල සිටියෙක්ට හැර අන් අයට සිතිය නොහැකි පරාසයක ජීවත් වන්නට මා හට බුදු දහමෙන් ලත් ආභාෂය සුළු පටු නොවේ.

අපේ රටේ මේ ගැන මා දුටු තවත් උපමා කීපයක් ම දක්වන්නෙමි.

බොහෝ මිනිසුන් පවතින මතයේ ජීවත් වන අන්ධයන් ම වෙති.. මේ එයට කදිම නිදසුනකි.

අප රටේ ප්‍රධාන පක්ෂ දෙකක් ඇත.. පසුගිය ජනාධිපතිවරණ දෙස බැලූ කල වූවත් අපට දක්නට ඇත්තේ ඒ පක්ෂ වලින් මී හරකෙක් දැම්මත් ජනාධිපති වන බවකි.. ඒ රටේ පවතින මතයයි.

එයින් ඔබ්බෙහි ඇති දක්ෂයෙක්ට රට පාලනයට ඇති තැනක් නැත.. එසේ සකස් කර ගැනීමට ඉදිරිපත් විය හැකි කොන්ද පණ ඇති කොල්ලන් දහදෙනෙක් වත් පෙනෙන්නටත් නැත.

ඇයි ? සත්‍යයට, බුද්ධියට වඩා සමාජ මතයට ලැබී ඇති තැන නිසා ය.

එය හරියට Apple Mobile එකකට ආස කරන ලංකාවේ අහින්සක තරුණයෙකු වැනි ය.. ඔහුට ලොකු Memory එකකුත් ඕනෑ ය.. Android App ටික පාවිච්චි කිරීමටත් ඕනෑ ය.. Sim දෙකක් දාගැනීමටත් ඕනෑ ය.. ඒ නමුත් Apple Mobile එකක් භාවිතයට ගනියි.. ගෙන අර පි⁣ටුපස ඇති Logo එක පේන්නට හිලකුත් ඇති Back Cover එකක් දමාගෙන උඩින් උඩින් ඇවිදති.. ඒ අවශ්‍යතාවයට නොව, පවතින මතයට රැවටී ය.. මෙය සාපේක්ෂ නමුත් මා කථා කලේ අහින්සක තරුණයෙකු ගැන ය.

මිනිසුන් සත්‍යය නො දනී.

බහුතරයක් මිනිසුන් තමන්ට අවශ්‍ය පරිගණකය සකස් කරගන්නට නො දනී.. එයට කොපමණ RAM එකක අවශ්‍යතාවයක් ඇත් ද ? දැමිය යුතු VGA එක RTX ද GTX ද ? Mother Board එක කොයි වගේ එකක් ද ? Hard එකක SSD එකක්ද? මිනිසුන් ඕවා දන්නේ අඩුවෙනි.

ඔවුන්ට ඇත්තේ වෙනත් ප්‍රශ්න ය.

ගාණ කීයද ? Photoshop වැඩ කරන්න පුලුවන් ද ? අර Game එක ගහන්න පුලුවන් ද ? CD බලන්න පුලුවන් ද?මොනාහරි වුනොත් හදලා දෙනවා නේද ?

මිනිසුන් කඩේකට ගොස් අසන්නේ ඕවා ය.

අසරණ කම නොවේ ද ? කඩකාරයන් ඕවා දනිති.. ඔවුන් මේකට අවු 03 ක් Warranty ඇත.. කියන්නේ මිල දී ගන්නා ගේ මෝඩකම සිරීමට ය.

දුරකථනයක Mic එක හෝ Speaker එකක ඇණයක් බුරුල් වී ගෙන ගිය විටක මයික් එක දැම්මා කියා ඇණය තරමක් තද කර 750ක් ගනිති.. Mobile එකට Hard reset එකක් දමා දී Software ගැහුවා කියා 4000ක් පමණ ගනී.

අවුරුදු ගණනක Warranty එකක් පෙන්වා ඔවුන් ව රවටති.. මා ගිහි දිවියේ සිට අද වන තුරු ගත් කිසිම උපකරණයක වගකීමේ සහතියක් තබාගෙන නැත.. අලුතින් ම ගන්නා උපකරණයක් එසේ කැඩීමේ තත්වයක් නැති බව මා දන්නා බැවිනි..ඉදින් යම් විදියකින් කැඩුණහොත් ඔවුන් ගේ Warranty වලින් එය සකස් කරගන්නවාට වඩා මිරිස් තවානක් දමා ගැනීම මට සැප බව මම දනිමි.

මිනිසුන් මෙතැන නැත.. ඔවුන් ඇත්තේ පවතින සමාජ රාමුවේ ය.

වාහනයක් විකුණන්නේ අටවා ය.. ගන්නේ තට්ටු කර බලා ය.. මීටරය බින්දුවට දමන තැන් පත්තරවලත් විකිණෙයි.

අසරණයෙක් Insurance එකක් හෝ Finance එකක් ගැනීමට ගිය කල Docs සීයකට විතර අත්සන් ගෙන අමු අමුවේ ඔහු ව රවටති.. ලක්ෂ හතක Finance එකක් දමන්නා ගෙවා අවසන් වන විට ලක්ණ 13ක් පමණ ගෙවා ඇත.. මේ රැවටීම සමාජ මතයෙන් ⁣ගොඩ නො එන අය මුහුණ දෙන ගැටලුවකි.. ඔබ මේවා කඩාගෙන ආ යුතු ය.

මන්ද නැත්නම් ඔබ විඳින ජීවිතයකුත් නැති වන බැවිනි.

බොහෝ අය අසරණ මෙහෙකරුවන් සේ ජිවත් වෙයි.

Phone කඩේකට ගිය විට චාජරයක් දෙන්න යැයි කියා බලන්න.. ඔවුන් ඔබට චාජරයක් දෙනු ඇත.. මේක හොඳයිද කියා ඔවුන්ගෙන් අහන්න.. "ඕවා කම්පැණි බඩු" ඔවුන් කියනු ඇත.

ඔබ එය විශ්වාස කර රුපියල් 150ක චාජරයට රුපියල් 1800ක් දී ගෙන එයි.. ඔබට මා කියනවට පිටකොටුවට යන්න.. ඔය චාජරය ම උපරිම රුපියල් පනහක් වනු ඇත.

ඔබ අර චාජරය ගෙන "අප්පා.. මේකේ බර.. Original නේද ? කියමින් ගෙදර යයි.. බහුතරයක් Original බව බලන්නේ බරෙන් ය.. ඒවාගේ පිරවී ඇත්තේ වැලි බව ඔවුන් මැරෙනකම් දැනගන්නේ නැත.

ඔබ බස්වලට නැග ඇත.. ඒ බස්වල ඔබ නිසැකව ම අසා ඇති කථාවකි.. "කඩේ දෙන්නෙ 250යි.. මම දෙනවා 100ට.. ගන්න."

ඔබ උඩපැන ඒවා අරන් ඇති.. ඔබ යන්න කුරුණෑගල තොග බඩු විකුණන තැනකට.. කොටුවෙ යන්න.. ඔබට සීයට එවැනි කෑලි 10ක් ගන්නට පුලුවනි.

මින්සුන් ඔබව අන්දවති.. එක් එක් විදියට ය.. ජනාධිපතිවරයා ගේ පටන් හැකි සෑම කෙනෙක් ම කරන්නේ මේ කපටිකම ය.

ගිහියන් පැවිද්දන් රොතු බුරුතු පිටින් මේවා ගිලගෙන දඟලන දැඟලිල්ල දැක අප මේ ලෝකයට වැරදී ඇවිත්දැයි මම නිතර සිතමින් කාලය ගත කරමි.

තරුණයෙක් පළමුව මත් වතුරට හෝ එවැනි දේවල් වලට යොමු වන්නේ ද හිරි ඔතප් සහිත චකිතයකිනි.. නමුත් ඔහුට සමාජ මතයෙන් ගැලවීමට නො හැකි තැන අවසානයේ කුඩුකාරයෙක් බවට පත්ව සිය දිවි නසා ගන්නා තැනට ම පත් වෙයි.

තමන් ගේ පමණ තමන් දත යුතු ය.. පවතින රාමුවට නම් අනුගත නො විය යුතු ය.

යුක්තියක් නැති බව දැක උපෝසථයට නො ගිය භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙන්,

වරද දැක එයට එරෙහි වූ යස මහරහතන් වහන්සේ මෙන්, නිවැරදි තැන දී නිවැරදි විය යුතු ය.. භාග්‍යවතුන් වහන්සේගෙන් නැවත නැවත විචාරමින් පැණ විසඳාගත් මහා තෙරවරු මෙන් ම විය යුතු ය.. ගිලගත් අය බවට පත් නො විය යුතු ය.

UNP එකට බනින විට අනිත් අය හුරේ දමති.. පොහොට්ටුවට බනින විට අනිත් අය හුරේ දමති.. JVP එකට බනින විට තවත් අය හුරේ දමති.. හෙළ උරුමය⁣ට ⁣හෝ සමගි ජන බලවේගයට බනින විට තවත් අය හුරේ දමති.

දැන් මා ඔවුන් කිසිවෙක්ට මුකුත් නො කිව යුතු ය..ඇයි.. UNP එකට බැන්නවිට UNP අය බණ අසන්නේ නැත.. JVP එකට බැන්න විට JVP එක බණ අහන්නේ නැත.

දැන් මා කුමක්වත් නො කිව යුතු ද ? නැත.. දැන් මම හැම පක්ෂයකටම බනිමි.. එවිට පක්ෂ නිසා මා සමග සිටි අඥානයෝ හැලී බුදු දහම නිසා මා සමග සිටි ඥානවන්තයෝ ඉතිරි වනු ඇත.. එය මට පහසුවක් ය.

මා කිසිසේත් නිහඬ ව නො සිටිමි.. මන්ද යත්, එසේ නිහඬ ව සිටීමට නම් මගෙන් ඇති ඵලය කුමක් ද ? මා සමාජ මතයක් සෑදු අයෙක් නොව, සමාජ මතය නිවැරදි කරන්නට වෙර දරන අයෙක් ය.. එය ද තුන්ලොවක් දත් ශාස්ථෘවරයාණන් වහන්සේ නමක ගේ නියමයට ය.. ක්‍රමයට ය.

සමහරෙක්ට වැරදී ඇත.. සත්‍යයකි.. දැන් ඒ වැරදීමේ දී මා වැන්නෙකුත් නිහඬ ව සිටී නම් එයින් ඇති ඵලය කිම ?

වරෙක අයෙක් මාගෙන් රූපවාහිනි නාලිකාවක් දාමු දැයි ඇසී ය.. ඔබ දන්නවා ද ? මේ අවස්ථාවේ විකිණෙන හොඳ ම දේ බණය.. මට නාලිකාවක් දැමීම දින දෙකක වැඩක් ය.

නමුත් ඉන් පසු ව ලැබෙන ආදායම තර කර ගැනීමට, සේවක වැටුප් ගෙවීමට මට ආයතනය පෝෂණය කිරීමට සිදු වනු ඇත.

ඊට වඩා දැනට මා නාලිකා ගණනාවක බණ කියති.. එයින් විවිධ සිත් ඇති මිනිසුන් ව ආමන්ත්‍රණයට ලැබීම මට සතුටකි.. මා එය සිදුකරමින් සිටිමි.. දිනක බණ කීමට එසේ අවකාශය නො ලැබෙනු ඇත.

එසේ නම් B Plan එකක් විදියට වත් චැනල් එකක් දාන් බණ කියන එක හොඳ නැති ද ?

මට ඔබට බණ කීමට අවශ්‍යයි මිසක් මගේ බණ ටික හැමදාම කීමට අවශ්‍ය අයෙක් නොවෙමි.

ඔබ බණ අසා නතර වූ දාට මම බණ කියාද නතර වෙමි.. සමහරුන් සෘජු ව කථා කරන විට ප්‍රසිද්ධ වෙන්න යැයි කියති.

ලක්දිව ඇති නාලිකා ගණනාවෙන් ම වැඩි ම දේශණා විකාශය වන්නේ මා කියූ ඒවා විය යුතු ය.. ඔයිට වඩා වීමට ප්‍රසිද්ධියක් අපට නැති බව ද එනිසා ඔවුන් විසින් දත යුතු ය.

මිනිසුන් සත්‍යය වටහා ගැනීමට කාලයක් ගනු ඇත.. එතෙක් ඔවුනට උපකාර කළ යුතු ය.. මා එතෙක් ම ඔවුනට උපකාර කරමි.. ශක්ති ප්‍රමාණයෙන් සසුන වෙනුවෙන් දිවි තබා ඇත්තෙමි.

මිනිසුන් පවතින ර⁣ටාවේ සිර වී ඇතිවා මිසක් එයින් එළියට ඒමට දන්නේවත් නැති බව කීමට පෙන්වීමට නොයෙකුත් උපහැරණ තවත් මට ඇතත් මෙයින් මම නවතිමි.

රාමුවේ සිර වී ඇති අසරණ පරිණත බවවල් වලට මම නැවතත් අනුකම්පා කරමි.. ඔවුන් ගේ සසර දකිමි.. හැකි නම් එතෙර වෙත්වා.

✍ Author: Ven. Kirulapana Dhammawijaya Thero